Şarbon Hastalığı Nedir? Şarbon Nasıl Bulaşır Belirtileri ve Tedavisi
Son zamanlarda gündemi çokça meşgul eden bir vaka haline gelmiş olan şarbon hastalığı bakteriyel bir özelliğe sahiptir. Önlem alınmaması halinde ciddi sonuçlar doğura bilmekte, pek çok kez hastanın ölümüne neden olabilmektedir. Tanısının bakarak konması mümkün değildir. Peki gündemimizi bu kadar meşgul eden <şarbon hastalığı nedir? Şarbon hastalığı nasıl bulaşır? Belirtileri ve tedavisi hakkında aklınıza gelebilecek tüm soruları bu yazımızda sizlerle paylaşacağız.
Şarbon Hastalığı Nedir?
Bakteriyel bir hastalık olarak karşımıza çıkan şarbon, daha çok koyun, sığır, keçi ve koyun gibi otçul hayvanlardan insan derisine bulaşan, son derece tehlikeli ve ölüme dahi yol açabilen bir hastalıktır. Hastalığa yol açan mikrop, Bacillus antracis oparak adlandırılan bakteridir. Daha çok meralarda ve toprakta bulunmakta olan şarbon, temas ya da solunum yolu ile bulaşmaktadır.
Şarbon hastalığına neden olan mikrobun öne sürebileceğimiz önde gelen en tipik özelliği zorlu kimyasal ve fiziksel çevre koşullarına oldukça dayanıklı olan ve spor olarak adlandırılan yapılar meydana getirmesidir. Mesleği hayvancılık olanlar, kasaplar, mezbaha çalışanları, veterinerler ve şarbonun yaygın olduğu bölgelerde ölen hayvanların kesildiği ya da ölen bu hayvanların gömüldüğü yerlerde oynayan çocuklar bu anlamda önemli risk altındadırlar. Vücuda girmesiyle birlikte hızlı bir şekilde üremekte olan şarbon virüsü, protein yapısında toksinler salgılar ve ölümcül etkiye sahip toksinlere yol açar.
Şarbon Nasıl Bulaşır?
Şarbon hastalığı ile ilgili olarak merak edilenlerden en önemli durumlardan biri de şarbon hastalığı nasıl bulaşır? sorusudur. Öncelikle şunu belirtelim ki şarbon, insandan insana bulaşmaz. Ancak bulaşmasında pek çok farklı faktörden söz etmek mümkündür. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
– Şarbonlu bir hayvan ile temasta bulunmak
– Hayvanı kesildiği esnada temasta bulunulması ya da şarbonlu hayvanın etinin yenilmesi
– Şarbon hastalığı evcut olan bir ülkeden büyükbaş hayvan almak
– Otçul beslenme özelliğine sahip olan hayvanlarla temasta bulunmak.
Görüldüğü gibi şarbon hastalığının bulaşmasına yol açan en önemli etken şarbon virüsü taşıyan hayvanla temasta bulunmaktır ve bu hastalık en çok Asya, Afrika ve Güney Amerika gibi Akdeniz ülkelerinde yaygınlık göstermektedir.
Şarbon Hastalığı Belirtileri
Hastalığa ait belirtiler, söz konusu bakterinin ne şekilde bulaştığına bağlı olarak farklılık göstermektedir. Mesleği hayvancılık olan bireylerde görülme riski çok daha yüksektir. Deri şarbonu olarak adlandırılan türü virüsün bulaşmasını takip eden birkaç gün içerisinde deride sinek ısırığı şeklinde ortaya çıkan kabarcıklar ile kendini göstermeye başlar. Meydana gelen bu kabarcıklar sonrasında baloncuk şekline dönüşerek kara bir leke halini alır.
Şarbon hastalığının bir başka türü olarak karşımıza çıkan bağırsak şarbonu ise mide bulantısı, kanlı kusma ve kanlı dışkı gibi son derece ciddi belirtilerle kendini gösterir. Daha çok bağırsakta ortaya çıkan bu şarbon türünün son derece riskli ve teklikeli olduğu bildirilmektedir.
Şarbon hastalığının tanımından ve belirtilerinden de söz ettikten sonra şimdi de en önemli noktalarından biri olan tedavi noktasına biraz değinelim.
Şarbon Tedavisi
İhmal edildiğinde ölüm riski taşıyan bu hastalıkta erken tedavi hayati bir öneme sahiptir. Erken teşhis aşamasında kullanılan en yaygın yöntemler, kristal penisilin ve antibiyotik olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle akciğer şarbonu türünde uygulanan antibiyotik kullanımı dozu son derece yüksektir. Deri şarbonu ise diğerleri gibi cerrahi bir müdahale gerektirmemektedir. Bununla birlikte deri yüzeyinde oluşmuş olan yaralar devamlı olarak pansuman tedavisi gerektirmektedir. Bundan dolayı hastanın sürekli kontrol altında tutulması son derece önemlidir.
Şarbon, yalnızca klinik belirtiler göz önünde bulundurularak teşhisi konulan bir hastalık değildir. Klinik belirtilerin yanı sıra bakteriyolojik ve serolojik laboratuvar testlerinin de kesinlikle yapılması gerekmektedir.